مراسم آئینی مرکب گردانی روستای کمجان 

مراسم آئینی مرکب گردانی روستای کمجان 

روستای کمجان در دره برزرود و دردامنه کوههای کرکس واقع شده و دارای آب و هوای معتدل با میزان بارندگی 170 میلیمتر می باشد . آیین مرکب گردانی یکی از آئینهای ویژه این روستا است که به شماره در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده  است. این مراسم با قدمتی در حدود 200 سال ،هرساله در روز عاشورا پس از طلوع آفتاب و با گردهمایی برگزارکنندگان درمنزل یکی ازاهالی روستا(منزل مرحوم آقای حسن احسانی) با خواندن مرثیه و عزاداری برسید و سالار شهیدان عالم حضرت امام حسین (ع) آغاز می گردد.

افراد برگزارکننده این مراسم از پدران و نسل های قبل نحوه ی اجرای آن را به ارث برده اند و به قول معروف و محلی این مراسم بصورت طایفه ای بوده یعنی کسانی اجازه برگزاری این مراسم را دارند که پدران و جد پدرانشان در سال های پیشین این برنامه را اجرا کرده باشند .

قبل از شروع مراسم مرثیه سرایی و سوگواری،دست افراد برگزار کننده مراسم که لباس های عربی سیاهی به تن کرده توسط فردی که ایشان هم این کار را از پدر به ارث برده به رنگ قرمز (رنگ خون شهداء) در می آید.بعد از پوشیدن لباس ها دسته مرکب گردان به میون ده (مرکز روستا)آمده و منتظر رسیدن دسته عزاداری می ماند و وقتی دسته عزاداری دو بار به دورمیدان میون ده چرخید برای بار سوم دسته مرکب گردان با آنها همراه شده و این حرکت نمادین به همراه دسته های زنجیر زنی و عزاداری به سمت محله بالا و پائین روستا ادامه ادامه دارد . این افراد با در دست داشتن قطعه چوب های استوانه ای کوچکی که به آنها جغجغه می گویند به دور اسب سفید رنگی که مشابه اسب حضرت سیدالشهداء شبیه سازی شده است به مانند طایفه ی بنی اسد محزون و عزادار در کوچه ها حلقه زده تا اسب را به خیمه ها برگردانند.علاوه بر آن کودکی که از طایفه ی آقایان محمدی است و به یادبود کودکان آن حضرت با لباس عربی بر روی اسب سوار است کاه بر سر یاران امام می ریزد فردی دیگر لجام اسب را در یک دست و در شمشیری دست دیگر مرکب و همراهان مرکب را با حالتی حزن انگیز هدایت می کند و در حالیکه همراهان جغجغه ها را در بالای سر خود بر هم می کوبند ابیاتی را هم نوایی می کنند در کوچه ها به عزاداری می پردازند.علاوه بر این که مسیر حرکتی هیچگاه تغییر نمی کند و هرساله از مسیر خاص خود حرکت می کند جای افراد برگزارکننده مراسم در طرفین مرکب نیز ثابت بوده بنحویکه موقعیت نماینده هر طایفه در سمت راست یا چپ مرکب مشخص می باشد .نفرات دور اسب حضرت به دو دسته تقسیم شده و این مرثیه را به همراه ضرب آهنگ جغجغه ها میخوانند.

گروه اول : این مرکب از حسین است یاران فغان برآرید .

گروه دوم : بر ماتم شهیدان از دیده خون ببارید .

این حرکت افراد و نفرات به همراه دسته های زنجیر زنی و عزاداری تا محله پائین روستا ادامه دارد.

از محله پائین به سمت بالای روستا متن و آهنگ مرثیه تغییر پیدا کرده و به این شکل گفته می شود :

گروه اول : یاران،حسین تشنه لب در کربلاست امروز

گروه دوم : دست حسرت می زنیم برسر که قتلگاهست امروز

از در میون لا (یکی از محلات روستا) تا دم میون ده (وسط روستا)

گروه اول : یاران حسین تشنه لب افتاد چون گل بر زمین

گروه دوم : پس خاک بر سر ماست

همچنین جهت پذیرایی از دسته های عزاداری روستا با همراهی دیگر گروه ها (تابوت گردانی-گهواره گردانی-علم خله و دسته آش کشکی ها)در جلوی درب منازل اهالی نذورات خود را تقدیم می نمایند. بعد از ظهر عاشورا و پس از بازگشت اعضا به منزل مذکور با ذکر مصیبت و روضه خوانی مراسم را به پایان می رسانند.